FBZ is de organisatie die opkomt voor de belangen van meer dan 900 diëtisten in dienstverband die lid zijn van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD). Deze diëtisten kunnen gebruikmaken van individuele juridische dienstverlening via FBZ Rechtshulp. Maar wat houdt het beroep van een diëtist precies in? Waar werken ze en wat zijn de carrièreperspectieven? We zullen deze vragen beknopt beantwoorden, waarbij we inzicht zullen krijgen door het interviewen van diëtist Stephanie van Binsbergen. Stephanie legt uit dat ze in haar huidige functie voornamelijk mensen begeleidt die gediagnosticeerd zijn met hoofd-halstumoren, vanaf de diagnose tot aan de follow-up fase indien nodig. Ze helpt hen om met de juiste voeding hun krachten op peil te houden.

Waar werken ze?

Diëtisten zijn specialisten op het gebied van voeding en gezondheid. Ze behandelen, begeleiden en adviseren mensen met uiteenlopende gezondheidsklachten, vaak met meerdere klachten tegelijk. Daarnaast geven ze voedingsadvies aan mensen met chronische ziekten. Veelvoorkomende aandoeningen waarbij diëtisten betrokken zijn, zijn onder andere ondervoeding, kanker, longziekten, diabetes, hart- en vaatziekten en nierziekten. Ze kunnen ook betrokken zijn bij preventie en prehabilitatie.

Diëtisten werken in diverse vakgebieden, zoals de paramedische zorg (eerste, tweede en derde lijn), het bedrijfsleven en op het gebied van vitaliteit en leefstijl. Ze zijn voornamelijk werkzaam in ziekenhuizen, verzorgings- en verpleeginstellingen, geestelijke gezondheidszorgcentra, gehandicapteninstellingen, academische ziekenhuizen, voorlichtingsbureaus, sportorganisaties, scholen en diëtistenpraktijken.

Behandeling op maat

Met hun kennis en ervaring op het gebied van voeding, gedrag en leefstijl kunnen diëtisten een verschil maken. Ze streven naar een optimale voedingstoestand, die voor elke persoon en situatie verschillend kan zijn. De diëtist past haar aanpak aan op de unieke situatie van de cliënt, patiënt, consument of organisatie. Het hoofddoel is het voorkomen, verminderen, opheffen en/of compenseren van voedingsgerelateerde stoornissen, beperkingen en participatieproblemen. Diëtisten spelen in op de veranderende zorgvraag en bieden ondersteuning bij zelfmanagement. Ze streven naar maatschappelijke participatie, arbeidsproductiviteit en zelfredzaamheid van patiënten en consumenten.

Loopbaanperspectieven

Om diëtist te worden, volg je een vierjarige hbo-opleiding in Voeding & Diëtetiek. Deze opleiding kan zowel voltijds als in deeltijd worden gevolgd aan een van de hogescholen in Nederland. Na het afronden van de opleiding beschikken ze over competenties waarmee ze hun brede kennis en vaardigheden op het gebied van voeding kunnen combineren met medische en psychologische aspecten. Dit maakt diëtisten breed inzetbaar.

Kwaliteitsregister Paramedici

Het waarborgen en bevorderen van kwaliteit is een doorlopend proces voor diëtisten. Na het succesvol afronden van de opleiding doen ze werkervaring op als paramedisch diëtist. Daarnaast wordt het sterk aangeraden om regelmatig nascholingen, opleidingen en andere deskundigheidsbevorderende activiteiten te volgen om de kwaliteit van hun werk te verbeteren. Het Kwaliteitsregister Paramedici is een belangrijk middel om die kwaliteit aan te tonen. Hoewel registratie in dit register vrijwillig is, stellen zorgverzekeraars het vaak als voorwaarde om gecontracteerd te worden. Voor diëtisten die werkzaam zijn in de eerste lijn is registratie echter verplicht.

Interview met Stephanie van Binsbergen

“Ik begeleid nooit mensen die moeten afvallen”

Stephanie van Binsbergen werkt sinds 2008 als diëtiste in het Noordwest ziekenhuisgroep sinds enkele jaren op locatie Alkmaar en daarvoor tien jaar op locatie Den Helder. “Als beginnend diëtist vond ik het heel leuk om in een klein ziekenhuis te werken. Je komt op alle afdelingen doordat je in een klein team werkt en het hele ziekenhuis moet bedienen. Hierdoor kreeg ik de kans om te ontdekken wat ik echt leuk vind om te doen. Na enige tijd wist ik dat de oncologie mij het meest aantrok en ik mij hierin wilde specialiseren.”

Waarom heb je voor het vak gekozen?
“Diëtiste worden was niet mijn eerste keuze. Ik wilde altijd kok worden. Na het behalen van mijn havodiploma mocht ik een dagje meelopen bij een diëtist. Dat vond ik ontzettend interessant maar ik had ook toen nooit bedacht dat ik in een ziekenhuis terecht zou komen.”

Hoe haal je voldoening uit je werk?
“Het leukste aan mijn werk vind ik het contact met patiënten. Ik leer ze echt kennen, omdat het behandeltraject langer duurt. Naast voeding bespreek ik ook andere aspecten van hun leven en help ik hen gemotiveerd te blijven. Ik leg uit waarom het belangrijk is om goed te eten en fit te blijven tijdens de behandeling. In mijn huidige functie begeleid ik voornamelijk mensen met hoofd-halstumoren, vanaf de diagnose, het hele behandeltraject door tot in de follow-up fase indien nodig. Ik help hen om met de juiste voeding hun krachten op peil te houden. En de voeding aan te passen bij klachten in het hoofd-halsgebied als gevolg van de behandeling. Denk aan blaren in de mond, smaakverandering of slikpijn. Daarnaast vind ik werken in een ziekenhuis een groot voordeel omdat ik met veel verschillende afdelingen en specialismen nauw samenwerk. Voor een goede samenwerking moet je betrokkenen van de afdelingen kennen, weten wat ze inhoudelijk doen en kunnen betekenen voor je patiënt. Ik werk samen met onder andere artsen van verschillende disciplines, de casemanagers,  logopedisten, verpleegkundigen van zowel het ziekenhuis als de wijkteams en voedingsassistenten. Onze goed georganiseerde aanpak wordt vaak geprezen, dankzij de korte communicatielijnen. Als een patiënt bijvoorbeeld aangeeft dat hij zich vaak verslikt, bel ik direct de logopedist. Bij hevige pijn die het eten bemoeilijkt, krijgt de pijnstilling prioriteit en regel ik een consult met de arts. Ik vind het inspirerend om van elkaar te horen waar iedereen aan werkt en de vooruitgang te zien.”

Wat zijn vooroordelen over het vak?
“Mensen denken weleens dat een diëtiste nooit ongezond eet, óf alleen mensen begeleidt die willen of moeten afvallen. Sommige patiënten verwachten ook dat ik kant-en-klare dagmenu’s voor ze heb, dat is niet het geval. Sterker nog, ik begeleid nooit patiënten die moeten afvallen. Ik heb het wel over onbedoeld afvallen bij ziekte. Het doel is patiënten fit en sterk te houden. Zo zijn energie- en eiwitrijke diëten vaak onderdeel van mijn advies want een eiwitrijk dieet draagt bij aan behoud van krachten tijdens de behandeling. Dit wel altijd in combinatie met bewegen. Als diëtist houd je ook rekening met de voorgeschiedenis van de patiënt maar ook geloofsovertuiging en leefgewoonten spelen mee. Dit geeft soms uitdagende combinaties.”