Elif Özkan* is fysiotherapeut en is onlangs gestart bij een nieuwe werkgever. Helaas kan ze haar oude werk nog niet helemaal loslaten, haar voormalig werkgever eist dat ze vijfhonderd euro studiekosten terugbetaalt voor een studie die ze ruim drie jaar geleden heeft afgerond. Elif is het hier niet mee eens en neemt contact op met FBZ Rechtshulp voor juridisch advies.

Ze komt in contact met arbeidsjurist Jacolien van Eerten. Zij legt uit dat een terugbetalingsplicht voor studiekosten niet in de wet is vastgelegd, maar doorgaans wordt afgesproken in een studiekostenbeding in een arbeidscontract of als losse overeenkomst. “In het geval van Elif is bij het aangaan van haar arbeidsovereenkomst afgesproken dat zij een masteropleiding tot bekkenfysiotherapeut mocht gaan volgen. In haar arbeidscontract is daarom een studiekostenbeding opgenomen met een terugbetalingsplicht tot vijf jaar na het voltooien van haar opleiding.” De studiekosten die Elifs werkgever van haar wil terugvorderen, zijn echter niet de kosten van die master, maar van een cursus die ze heeft gevolgd om een kennisgat te vullen na het vertrek van een collega. Elif: “Mijn werkgever heeft het voorafgaand aan die cursus nooit over het terugbetalen van studiekosten gehad. Ik was in de veronderstelling dat de afspraken in mijn arbeidscontract specifiek over mijn masteropleiding gingen.”

Jacolien bestudeert de arbeidsovereenkomst en constateert dat het een algemeen beding is, dus dat de latere cursus hier ook onder zou kunnen vallen. “Een werkgever kan een werknemer alleen aan een studiekostenbeding houden als deze aan een aantal voorwaarden voldoet. Zo moet de termijn waarover de terugbetalingsregeling geldt in verhouding zijn met het soort opleiding. Een periode van vijf jaar is realistisch voor een masteropleiding van drie jaar, maar niet voor een driedaagse cursus. Verder moeten de consequenties van het volgen van een opleiding, en de terugbetalingsplicht in geval van uit dienst treden, bij de werknemer duidelijk gemaakt zijn.” Jacolien adviseert Elif om een brief te sturen naar haar voormalig werkgever waarin ze aangeeft dat ze juridisch advies heeft ingewonnen en dat ze op basis van de eerder genoemde argumenten meent de studiekosten niet hoeft terug te betalen. Het resultaat: haar voormalig werkgever geeft aan de studiekosten niet meer op haar te gaan verhalen. Elif is blij met het resultaat, “Ik kan het hoofdstuk eindelijk afsluiten en me richten op mijn nieuwe baan.”

Tips bij het aangaan van een studiekostenbeding of -overeenkomst

• Zorg ervoor dat afspraken zwart op wit worden vastgelegd.
• Check of er in de cao iets is vastgelegd over het terugbetalen van studiekosten, zo niet zorg dat dit goed wordt vastgelegd in de afspraken om discussie te voorkomen.
• Beoordeel of de termijn waarover het contract reëel is, in de meeste gevallen is het zo dat je moet terugbetalen als u binnen twee jaar na afronding van de opleiding uit dienst gaat. Juridisch gezien moet de termijn ongeveer gelijk staan aan de tijd waarin de werkgever zijn investering in zijn werknemer heeft terug kunnen verdienen.
• Bekijk of er een glijdende schaal inzit voor de hoogte van het terug te betalen bedrag. Bijvoorbeeld: stop je de dag dat je je opleiding afrondt: dan betaal je het volledige bedrag terug. Na een half jaar 75%, na een jaar 50% , na anderhalf jaar 25% en na twee jaar niets meer.
• Laat je arbeidscontract en/of studiekostenbeding vooraf checken door FBZ Rechtshulp.

Heeft u arbeidsrechtelijke vragen?

FBZ en haar partners staan klaar voor leden met arbeidsrechtelijke vragen. Tal van verenigingen bieden de individuele ledenservice van FBZ Rechtshulp aan. Kijk voor meer info op www.fbz.nl/rechtshulp.

* Namen van cliënten zijn fictief i.v.m. de privacy van de cliënt.