FBZ maakt zich grote zorgen over de nieuwe prognoses voor de arbeidsmarkttekorten in de zorg. In 2031 wordt een tekort van maar liefst 135.000 medewerkers in de sector zorg en welzijn verwacht. “Zorgwekkend met het oog op de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg, maar ook met het oog op de toch al enorme werkdruk”, vindt FBZ-voorzitter Maarten Faas. “We roepen het kabinet daarom op tot maatregelen, waarbij zorgwerknemers zelf nadrukkelijk worden betrokken.”

Conny Helder, de minister voor Langdurige Zorg en Sport, stuurde op 20 januari een brief naar de Tweede Kamer met nieuwe prognoses voor de arbeidsmarkttekorten die voortkomen uit het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg & Welzijn (AZW). Uit die cijfers blijkt dat in 2031 een tekort van 50.000 medewerkers in verpleeghuizen wordt verwacht, 30.000 in de ziekenhuizen (inclusief umc’s), 15.000 in de thuiszorg, ruim 9.000 in de ggz en bijna 9.000 in de gehandicaptenzorg.

Vertrouw op zorgprofessionals

Omdat de vraag naar zorg alleen maar toeneemt de komende jaren, terwijl de werkdruk nu al enorm is, is het volgens FBZ hoog tijd voor een goed pakket aan maatregelen voor de lange termijn. “Allereerst moet de hoge uitstroom van zorgpersoneel een halt worden toegeroepen”, vindt Faas. “Goede arbeidsvoorwaarden helpen om de zorg weer aantrekkelijk te maken. Dat gaat natuurlijk niet alleen over een goed salaris, maar ook over meer inspraak, minder regeldruk, voldoende scholings- en ontwikkelmogelijkheden en een behapbare werklast, zodat zorgwerknemers de zorg niet langer uit onvrede verlaten. Er moet weer gewerkt worden vanuit vertrouwen in zorgprofessionals. Dat vraagt om minder regels en een ander soort werkgeverschap, waarbij autonomie van de zorgprofessional centraal staat.”

Betrek zorgprofessionals bij keuzes

FBZ vindt het daarnaast belangrijk dat kritisch wordt gekeken welke zorg we in de toekomst willen en kunnen bieden. Keuzes zijn onvermijdelijk om de zorg toegankelijk te houden. Bijvoorbeeld over welke zorg wel en niet geleverd kan worden, inzet van automatisering en digitalisering, schrappen van regels of organisatie van het werk.

FBZ vindt het van belang dat zorgprofessionals worden betrokken bij dit soort keuzes. Faas: “In de instellingen kan dit bijvoorbeeld via professionele adviesraden, waarbij zorgprofessionals meepraten over strategische keuzes vanuit hun ervaring en expertise. Zorgbreed kan dit door zorgprofessionals op te nemen in werk- en projectgroepen die invloed hebben op het landelijk beleid (bijvoorbeeld via de SER of bij het ministerie). Dit is absoluut noodzakelijk om draagvlak voor bepaalde keuzes te creëren.”