FBZ behartigt ook de werknemersbelangen van mondhygiënisten in dienstverband. Mondhygiënisten werken onder de Cao Ziekenhuizen, ggz, gehandicaptenzorg, umc en Nederlandse Universiteiten. Maar wat doen mondhygiënisten precies? Waar werken ze en welke loopbaanperspectieven zijn er? Om antwoord te krijgen op deze vragen en om een beter beeld te krijgen van het vak in de praktijk gaan we voor de rubriek ‘kijk eens in de keuken van’ in gesprek met mondhygiënist Sanne Scholten.
Wat doet de mondhygiënist?
Mondhygiënisten bieden behandelingen gericht op het duurzaam verbeteren en/of behouden van de mondgezondheid. Zij coachen de patiënt naar een leven lang een gezonde mond. Je kunt je wenden tot de mondhygiënist omdat je graag een gezonde mond wil hebben. Dit kan puur ter preventie zijn, of omdat ze problemen hebben met hun mondgezondheid.
Het handelen van de mondhygiënist wordt onderbouwd met kennis uit de medische wetenschappen, de gedragswetenschappen en de mondzorgkunde. Het gaat hier om gepersonaliseerde zorg maar ook in de collectieve mondzorgpreventie spelen mondhygiënisten een belangrijke rol. De therapeutische interventies die de mondhygiënist uitvoert, zijn onder andere het non-chirurgisch behandelen van tandvleesproblemen, het boren en vullen van primaire cariës en het opvullen van putjes en groeven met een fissuurlak. Daarnaast is de mondhygiënist bevoegd voor het geven van anesthesie en het indiceren, maken en interpreteren van röntgenfoto’s voor een zorgvuldige diagnosestelling en een risico-inschatting binnen het deskundigheidsgebied. De opleiding mondzorgkunde leidt op tot mondhygiënist Bachelor of Science, zoals omschreven in de wet BIG.
Waar werkt de mondhygiënist?
Mondhygiënisten verrichten hun werkzaamheden in verschillende settingen en/of werkvelden. Zo is een mondhygiënist werkzaam in een praktijk, gespecialiseerde klinieken voor tandzorg, in een ziekenhuis, bij een consultatiebureau, in het onderwijs, bij een universiteit, bij een universitair medisch centrum, in de commercie en media. Ook levert de mondhygiënist een bijdrage aan maatschappelijke projecten zoals collectieve preventie, ontwikkelingshulp of evenementen. Ook werken zij zelfstandig of als zzp’er.
Kwaliteitsregister
Aan de hand van de CanMEDS-indeling wordt geëvalueerd of het kennisniveau van de mondhygiënist nog voldoende is. De CanMEDS indeling voor de mondhygiënist bestaat uit onderdelen zoals: vakinhoudelijk handelen, communicatie, samenwerking, kennis en wetenschap en nog veel meer. Inschrijving in het KwaliteitsRegister Mondhygiënisten (KRM) toont aan dat de mondhygiënist op verschillende onderdelen van de CanMEDS-indeling aan bij- en nascholing heeft gedaan. Dit register bestaat sinds 2009 om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te optimaliseren. De registratie staat open voor mondhygiënisten en voorziet in periodieke herregistratie. Voor beide registraties gelden vastgestelde kwaliteitscriteria op het gebied van deskundigheidsbevordering en werkervaring. Zo beschikken KRM-geregistreerde mondhygiënisten altijd over actuele kennis en vaardigheden.
Interview met mondhygiënist Sanne Scholten
Meer dan reinigen van je mond
Sanne Scholten (31) werkt als mondhygiënist in de intramurale zorg in het UMCG in Groningen. “Er is een groot verschil tussen een mondhygiënist die werkzaam is in het ziekenhuis en een mondhygiënist die in een algemene praktijk werkt”, vertelt Scholten. Ze geeft ons een kijkje in haar werk.
Werken met je handen en snel resultaat
Ik wist al vrij vroeg dat ik in de zorg wilde werken, maar welk beroep, wist ik toen nog niet. Totdat ik zelf naar de mondhygiënist moest. Ik had zelf een goede ervaring met de mondhygiënist. De combinatie tussen het in contact staan met mensen, werken met mijn handen en gefocust zijn op één gebied sprak mij aan. Verder vind ik het leuk dat ik vooruitgang zie bij patiënten. Het bedenken van creatieve oplossingen en het snelle resultaat, geeft mij enorm veel voldoening.
Behandeling op maat
Daarbij is er een verschil tussen een mondhygiënist die werkzaam in een ziekenhuis en een mondhygiënist werkzaam in een praktijk. Ik werk nu in een ziekenhuis, maar hiervoor heb in een praktijk gewerkt. Groot verschil is dat wij in het ziekenhuis patiënten krijgen met soms ingewikkelde aandoeningen of ziektes die weer invloed hebben op hun mondhygiëne. Zo heb ik bijvoorbeeld patiënten die niet kunnen liggen, patiënten met systematische ziektes, een tumor in hun mond of patiënten die geen gehemelte, neus of wang meer hebben. Een creatieve oplossing bedenken om hen zo goed mogelijk te behandelen en dus een behandeling op maat te geven, is uitdagend, maar ook leuk. Daarnaast behandel ik ook patiënten aan bed. Ik kom dagelijks op verschillende afdelingen in het ziekenhuis en heb veel contact met verschillende medisch specialisten en paramedici. Nog een verschil is dat ik alleen patiënten behandel met een indicatie. Dus ik behandel geen patiënten zonder een aandoening. Dat betekent ook dat ik niet, zoals in een algemene praktijk, patiënten levenslang volg. Zodra de patiënt weer beter is, dragen wij hem over naar de algemene praktijk.
Meer dan reinigen van je mond
Ik denk dat we vaak onderschat worden. We worden vaak gezien als het ‘hulpje’ van de tandarts, terwijl de tandarts heel andere handelingen verricht zoals het vullen van gaatjes, kronen of het plaatsen van een prothese. Een mondhygiënist werkt juist preventiegericht, door bijvoorbeeld tandsteen te verwijderen en passende instructies te geven. Daarnaast denk ik dat veel mensen een eenzijdig beeld hebben van een mondhygiënist. Mensen denken vaak even naar de mondhygiënist te gaan en dan zijn ze weer weg, maar er zit vaak een heel plan achter dat ze niet in de gaten hebben. Dat ontstekingen in de mond ook kunnen zorgen voor andere lichamelijke klachten zoals hartklachten, is bij velen onbekend. Het is dus niet alleen een uitdagend, maar ook een veelzijdig vak.
