Iedere cao in de zorg kent een loongebouw en een daarbij behorend beloningsbeleid. Het loongebouw bestaat uit meerdere schalen die ieder weer zijn onderverdeeld in periodieken. Elke schaal kent een minimum en een maximum schaalbedrag. Bij functiewaardering worden alle functies beschreven en vervolgens ten opzichte van elkaar gewaardeerd, meestal aan de hand van een puntentoekenning. Afhankelijk daarvan komt de functie in een bepaalde schaal. Het loongebouw bestaat uit meerdere schalen (met een minimum en een maximum schaalbedrag) en is onderverdeeld in periodieken. Functiewaardering bepaalt de koppeling van een zekere functie aan de beginperiodiek van een salarisschaal. Cao-partijen maken afspraken over het begin en einde van een schaal.

Een functiebeschrijving beschrijft de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de werknemer. Door de functiebeschrijving in een bepaalde vorm op te stellen kan de functiebeschrijving ook onderdeel uitmaken van de arbeidsovereenkomst. Dit is niet bij alle cao’s het geval, maar meestal wel bij de cao’s in de zorg.

Ja, een aantal sectoren kent een specifiek functiewaarderingssysteem.

• Veel zorgcao’s hanteren FWG.
• Functiewaardering in een umc gebeurt met Fuwavaz. Functies worden in deze methode op zwaarte gerangschikt. Op basis hiervan wordt voor een functie een beloning vastgesteld. De Fuwavaz-methode is door werkgeversorganisatie NFU en de werknemersorganisaties speciaal voor umc’s ontwikkeld. Functies die (nog) niet zijn opgenomen in de normfuncties, worden op basis van de functiebeschrijving met veertien kenmerken gewaardeerd en op basis daarvan ingedeeld in een salarisschaal. Werknemers die het niet eens zijn met de waardering van hun functie kunnen hiertegen bezwaar maken.
• Universiteiten hanteren voor de functiewaardering een Functieordeningsysteem (UFO).  Op basis van UFO krijgt iedere werknemer van een Nederlandse universiteit een compacte beschrijving van zijn of haar functie, ook wel een functieprofiel genoemd, met een bijhorend functieniveau. Kijk op de site van VSNU voor meer info.

De meeste cao’s in de zorg gebruiken het FWG-systeem of een afgeleide daarvan. Dit systeem analyseert en waardeert functies vanuit negen gezichtspunten en vergelijkt die met andere functies. Met als resultaat dat een functie wordt ingedeeld in een functiegroep. De cao’s waarin FWG wordt toegepast, onderscheiden 16 functiegroepen. Conform de cao mag iedere werknemer de ‘ter-inzage-versie’ van zijn functie inzien (vraag een inlogcode aan jouw werkgever). Daarin zie je hoe je functie wordt gewaardeerd en wat de score is voor de verschillende gezichtspunten.

Voor de volgende cao’s geldt toepassing van het FWG-systeem of een afgeleide daarvan:

• Cao Ambulancezorg
• Cao Gehandicaptenzorg
• Cao GGZ
• Cao Kraamzorg (geboortezorg)
• Cao VVT
• Cao Ziekenhuizen

Jouw werkgever is op grond van de cao verplicht je voor te lichten over jouw arbeidsvoorwaarden, dus ook over FWG. Via jouw werkgever kun je het FWG-systeem inzien. Dit recht is vastgelegd in de cao’s die FWG hanteren. Voor informatie over FWG kun je de P&O afdeling of de systeemdeskundige FWG van jouw instelling benaderen.

Nee. Wel heeft de werkgever de mogelijkheid bij toepassing van FWG 3.0 gemotiveerd af te wijken van de zogeheten ‘niveau-indicatie’, zowel naar boven als naar beneden. FWG 3.0 kent voor iedere toegekende letter een aantal punten toe. Een letter kent een bandbreedte aan punten (bijvoorbeeld een G loopt van 39 tot 59 punten). Het systeem kent de midden-waarde toe (in dit voorbeeld 49). Geeft de indeler een of meer malen de voordeel of het nadeel bij twijfel, dan heeft dit een effect op de niveau-indicatie. De indeler dient hiervoor te corrigeren om zuivere toepassing te borgen.

Dit is een functie in een vast format die is afgeleid van een in de praktijk (veel) voorkomende functie en waar een waardering aan is toegekend met behulp van het FWG-systeem. De ijkfunctie fungeert als toetsfunctie voor het vaststellen van het niveau van de functiebeschrijvingen binnen een instelling.

Een kernfunctie is een verzameling van functies die sterk op elkaar lijken qua doelstelling en inhoud. Soms is een functie zo uniek dat een kernfunctie uit slechts één functie bestaat. Een kernfunctie beschrijft in hoofdlijnen wat de functies inhouden die eronder vallen, geeft de niveaus weer waarop deze functies zijn aangetroffen bij landelijk functie-onderzoek en bevat een of meer ijkfuncties om de in te delen functie mee te vergelijken.

Een praktijkvoorbeeld wordt opgesteld wanneer een ontwikkeling binnen een functie wordt waargenomen of een nieuwe functie ontstaat, maar er nog onvoldoende functies zijn beschreven om er een ijkfunctie van te maken in het FWG-systeem. Een praktijkvoorbeeld is bedoeld om deze ontwikkeling inzichtelijk te maken, en kan als inspiratie dienen voor het beschrijven van de functie binnen een organisatie. Deze praktijkvoorbeelden worden door de systeemexperts van FWG van een indeling voorzien. Omdat het echter gebaseerd is op te weinig daadwerkelijk aangetroffen functies, en niet formeel aan de cao-partijen is voorgelegd voor goedkeuring, worden deze praktijkvoorbeelden niet ín het FWG-systeem opgenomen. Het is dan ook geen formeel indelingsmateriaal. Maar het geeft wel een beeld van de mogelijke functie-uitoefening en de indeling die bij het geschetste functiebeeld hoort.

Ja. In het kader van het regulier onderhoud van het functiehuis kregen instellingen de afgelopen jaren om uiteenlopende redenen de behoefte functies (geheel) ‘opnieuw’ te beschrijven (herbeschrijving), zonder dat dit resulteert in een andere functiegroep (herindeling). In de cao’s voor de ziekenhuizen, GGZ en gehandicaptenzorg staan artikelen die exact beschrijven wat de te volgen stappen zijn en welke rechten en plichten werkgever en werknemer hebben.

Functiebeschrijvingen in FWG moeten, op grond van de cao-afspraken, een beeld geven van de daadwerkelijk uitgeoefende functie. Omdat de functiebeschrijving vooral moet worden gezien als een actuele weergave van de arbeidsrelatie (welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft de werknemer?), is het van belang dat hierover wederzijds duidelijkheid bestaat. De werkgever kan dan ook om uiteenlopende redenen de behoefte hebben om de bestaande functiebeschrijvingen te herzien. Daarbij valt te denken aan actualisatie, functiedifferentiatie, het leggen van een relatie naar (nieuwe) HRM-doelen of het verminderen van het aantal functiebeschrijvingen.

Ja, dat mag. Deze ruimte bestaat sinds de introductie van FWG 3.0 per 1 januari 2000. Ook in de cao’s is veelal (expliciet) opgenomen dat functies resultaatgericht mogen worden beschreven.

Soms ontstaan nieuwe functies door nieuwe werkzaamheden. Aanleiding kan ook zijn dat de werkgever de functiebeschrijving aanpast aan de actualiteit of functies splitst of juist samenvoegt. Zo’n nieuwe functie moet ingepast worden in het loongebouw en daarvoor mogelijk opnieuw gewaardeerd worden. Sommige cao’s (ziekenhuizen, ggz en gehandicaptenzorg) beschrijven welke stappen gevolgd moeten worden en welke rechten en plichten werkgever en werknemer daarin hebben.

Cao-partijen zijn overeengekomen dat bij het (her)beschrijven van een functie de bestaande situatie leidend is. Op grond van de cao-afspraken is de basis voor de (her)beschrijving of -indeling van een functie de daadwerkelijk uitgeoefende functie, vastgelegd in een functiebeschrijving die voldoet aan de door cao-partijen vastgestelde kwaliteitseisen (zie jouw cao). De belangrijkste kwaliteitseisen zijn:

de herkenbaarheid (de beschrijving dient een herkenbaar beeld op te roepen), en
er dient een relevante toelichting op de FWG-gezichtspunten te worden gegeven.

De cao’s zijn hierover helder: indien bij aanvang de veronderstelling is dat een nieuwe functiegroep aan de orde kan zijn, is sprake van herindeling. Voor herindeling geldt: zowel werkgever als werknemer kunnen deze pas starten als aan de in de cao genoemde voorwaarden is voldaan.

Als bij aanvang de veronderstelling is dat de functiegroep gelijk blijft, kan toch gaandeweg blijken dat een andere functiegroep moet worden overwogen. Dan bepaalt de cao dat moet worden overgegaan tot start van de herindelingsprocedure.

Overigens blijkt uit ervaring dat in circa 70% tot 90% van de situaties het opnieuw beschrijven van een functie niet leidt tot indeling in een andere functiegroep. De procedure voor herbeschrijving is bedoeld voor die situatie.

De ondernemingsraad heeft volgens de wet instemmingsrecht op functiewaardering. Maar dit recht geldt niet als in de cao al inhoudelijke afspraken zijn gemaakt over functiewaardering, zoals bij FWG het geval is. Dit betekent in elk geval dat de werkgever geen andere afspraken kan maken met de ondernemingsraad dan in de cao is geregeld. Ten aanzien van functiewaardering is de rol van de ondernemingsraad in de cao beperkt tot het toetsen of is voldaan aan de criteria voor het starten van de herziening van een totaal functiehuis en/of het format van beschrijvingen.

Op grond van de cao-afspraken is voorgeschreven dat per beroep een herkenbare beschrijving wordt gemaakt. Dit betekent dat daar waar een (te) generieke beschrijving voor bijvoorbeeld alle paramedici tot stand is gebracht, het doel is weer te komen tot aparte beschrijvingen per discipline.

Neem contact met de individuele ledenservice van jouw vereniging voor advies. Je kunt bij FBZ Rechtshulp terecht indien jouw vereniging onze individuele ledenservice aan de leden aanbiedt.

Vragen en problemen rondom FWG komen veel voor bij de leden van onze beroepsverenigingen. FBZ biedt expertise op dit vlak. Veel bij FBZ aangesloten verenigingen bieden hun zorgprofessionals FBZ Rechtshulp aan, onze individuele juridische ondersteuning. Onze experts helpen deskundig en snel. Kijk voor meer informatie op www.fbz.nl/rechtshulp. Ook voor casussen op dit vlak.

Functiewaardering in de umc’s gebeurt aan de hand van Fuwavaz (Functiewaardering VAZ (Vereniging Academische Ziekenhuizen, de rechtsvoorganger van de NFU). Functiewaardering is het onderling vergelijken en rangordenen van functies om tot waardering van die functies en daarmee tot inschaling te kunnen komen. Dat gebeurt ook bij Fuwavaz. Fuwavaz is door werkgeversorganisatie NFU en de werknemersorganisaties, waaronder FBZ, speciaal voor de umc’s ontwikkeld. Binnen Fuwavaz wordt gewerkt met normfuncties; deze zijn op basis van veertien kenmerken gewaardeerd en door middel van een conversietabel ingedeeld in een van de salarisschalen in de Cao UMC.

Binnen Fuwavaz wordt gewerkt met normfuncties; deze zijn op basis van veertien kenmerken gewaardeerd en door middel van een conversietabel ingedeeld in een van de salarisschalen in de Cao UMC.

Ja, een werkgever mag van de landelijke normfunctie afwijken, mits in een lokale functiebeschrijving de functie daadwerkelijk minder zwaar is dan de normfunctie. Ook mogen umc’s onderling een functiebeschrijving afspreken en gebruiken voor inschaling, zolang de regels zoals opgesteld in Fuwavaz goed toegepast worden.

In principe is de functiebeschrijving die de werkgever oplegt leidend voor de inschaling van jouw functie. Als je er zelf voor kiest om meer te doen dan je werkgever opdraagt in jouw functiebeschrijving, dan betekent dat dus niet dat je automatisch naar een hogere schaal gaat of recht hebt op een hogere schaal. In dit geval kun je de werkgever verzoeken om de functiebeschrijving te wijzigen, maar de werkgever staat in zijn recht om dit te weigeren. Wel kun je ervoor kiezen om de taken en verantwoordelijkheden die niet in jouw functiebeschrijving staan, niet meer uit te voeren.

FBZ biedt expertise het vlak van functiewaardering in het algemeen, en dus ook op gebied van Fuwavaz. Veel bij FBZ aangesloten verenigingen bieden hun zorgprofessionals in dienstverband FBZ Rechtshulp aan, onze individuele juridische ondersteuning. Onze experts helpen deskundig en snel. Kijk voor meer informatie op www.fbz.nl/rechtshulp. Ook voor casussen op dit vlak.

In opdracht van cao-partijen organiseert A-advies in het najaar inputsessies voor clusters van beroepsgroepen (binnen acht functiefamilies), waaronder gedragskundige beroepsgroepen, paramedici en therapeuten en de meer medisch ondersteunende beroepsgroepen. Zorgprofessionals uit de achterban van FBZ doen mee de inputsessies.

In deze sessies staat centraal hoe te komen tot een set van 200-300 normfuncties. Eerste stap is het inventariseren welke functies er nu zijn en hoe deze zich ontwikkeld hebben. Bijvoorbeeld doordat de zorg complexer is geworden, omdat relatief eenvoudiger behandelingen naar de eerstelijn of tweedelijn verschuiven.

Na het in kaart brengen van de actuele stand van zaken is het formuleren van criteria om de selectie van functies te bepalen voor de uiteindelijke lijst de volgende stap. Dit krijgt naar verwachting in de loop van 2024 zijn beslag.